Święty Marcin z Tours

Marcin urodził się w 316r. w Sabarii na terenie dzisiejszych Węgier jako syn rzymskiego trybuna wojskowego. Uczył się we Włoszech, w Ticinum (dziś – Pawia). Mając 15 lat, wstąpił do armii Konstancjusza II.
Żebrakowi proszącemu o jałmużnę u bram miasta, oddał połowę swej opończy. Następnej nocy ukazał mu się Chrystus odziany w ten płaszcz i mówiący do aniołów: „To Marcin okrył mnie swoim płaszczem”.
Pod wpływem tego wydarzenia przyjął chrzest i opuścił wojsko, uważając, że wojowanie kłóci się z zasadami wiary. Miał wtedy 18 lat. Odwiedził swoich rodziców, którzy pod Jego wpływem przyjęli wiarę chrześcijańską. Następnie udał się do św. Hilarego, biskupa Poitiers, stając się jego uczniem. Po pewnym czasie osiadł jako pustelnik na wysepce Gallinaria w pobliżu Genui, gromadząc wokół siebie wielu uczniów. W 361 r. założył pierwszy klasztor w Galii – w Liguge. Dziesięć lat później, mimo Jego protestów, lud wybrał go biskupem Tours. Św. Marcin jako pasterz diecezji prowadził nadal surowe życie mnisze, budząc sprzeciw okolicznych biskupów. Klasztory, które zakładał, łączyły koncepcję życia mniszego z pracą misyjną. Sam odbył wiele wypraw misyjnych.
Zmarł 8 listopada 397 r. w Candes podczas podróży duszpasterskiej. Jego ciało sprowadzono do Tours i pochowano 11 listopada. Jako pierwszy wyznawca – nie męczennik – zaczął odbierać cześć świętego w Kościele Zachodnim. Relikwie spoczywają w bazylice wzniesionej ku czci Świętego. Jest patronem Francji, królewskiego rodu Merowingów, dzieci, hotelarzy, jeźdźców, kawalerii, kapeluszników, kowali, krawców, młynarzy, tkaczy, podróżników, więźniów, właścicieli winnic, żebraków i żołnierzy.
W Polsce św. Marcin należał do najbardziej popularnych świętych. Julian Krzyżanowski przytacza 44 przysłowia ludowe, związane z imieniem i doroczną pamiątką Świętego. Oto niektóre z nich: „Jaki Marcin, taka zima”, „Jeśli na Marcina sucho, to Gody (Boże Narodzenie) z pluchą”, „Św. Marcin jedzie na białym koniu”, „Gdy Marcinowa gęś po wodzie, Boże Narodzenie po lodzie” (bowiem na św. Marcina spożywano ostatni raz gęsie mięso).
Ikonografia podkreśla najczęściej cnotę miłosierdzia św. Marcina, przedstawiając go w momencie, gdy oddaje biednemu połowę swojego płaszcza. (Przedstawione informacje pochodzą z żywotów Świętego)

Ołtarz Św. Marcina
Ołtarz został wykonany z drewna w II połowie XVII w. w stylu późnobarokowym przez nieznanego autora; znajduje się przy północnej ścianie starej części kościoła.
W centrum umieszczony jest obraz, przedstawiający św. Marcina w szatach pontyfikalnych i mitrze w otoczeniu aniołów. Namalowany został farbami olejnymi na płótnie w stylu barokowym przez nieznanego autora. Nad obrazem umieszczony jest kartusz z napisem: „St. Martine ora pro nobis” („Święty Marcinie módl się za nami”).
Górna część ołtarza posiada zwieńczenie w formie dekoracji, ukazującej oko Opatrzności w promienistej glorii i obłokach, zakończone pozłacanym ornamentem oraz dwoma dekoracyjnymi wazonami, stojącymi na gzymsie pilastrów.
Dolna część ołtarza (antepedium) wykonana została z drewna sosnowego, polichromowana i ozdobiona krzyżem maltańskim oraz pozłacanym ornamentem listwowym. Całość bryły ołtarza pokryta jest zielonym kolorem.

Opracował: Roman Piskulak